Diamantgracht

De Nieuwe Achtergracht was 150 jaar lang het kloppende hart van de wereldberoemde Amsterdamse diamantindustrie. Cultuurhistoricus Daniel Metz deed jarenlang onderzoek naar alles wat met die nijverheid te maken. Dat resulteerde in het voorjaar van 2022 in een prachtig tijdsbeeld over de arbeiders in de slijperijen, de handelaren op de diamantbeurs, het overgeleverde erfgoed en de vaak typisch joodse invloeden in deze bijzondere tak van nijverheid.

Ingrid van der Vlis begeleidde het uitgeefproces en verzorgde de redactie van Diamantgracht. Het joodse hart van een typisch Amsterdamse industrie, te koop in de lokale boekhandel.

Wereldreligies

Een soefitempel, een moskee en een Noorse kerk. Het zijn maar drie voorbeelden van gebedshuizen die in de loop der tijden in Zuid-Holland zijn neergestreken. In opdracht van Erfgoedhuis Zuid-Holland maakt Ingrid van der Vlis een serie artikelen over de geschiedenis van wereldreligies in deze provincie. Telkens staan de stichting van het gebedshuis, de geschiedenis en het huidige gebruik ervan centraal. Fotograaf Marco Zwinkels maakt schitterende portretten van de geinterviewden en van de locaties die stuk voor stuk erfgoedwaardig zijn.

Vanaf het voorjaar van 2022 zijn de verhalen te vinden op Geschiedenis van Zuid-Holland.

Op de foto de in 1955 opgerichte Mobarak Moskee in Den Haag. (Haags Gemeentearchief, foto J.W. Durrer)

Onteigening/rechtsherstel

In opdracht van diverse gemeenten in het land doet het team Advies & Actualiteit van de Radboud Universiteit Nijmegen onderzoek naar onteigening van Joods onroerend goed tijdens de Tweede Wereldoorlog en daaropvolgend rechtsherstel. Ingrid van der Vlis werkt als onderzoeksleider mee bij vier projecten in Noord-Holland: Alkmaar, Den Helder, Bergen en omliggende gemeenten, en Zaanstad.

Woningen van Joodse eigenaren werden door de Duitse bezetter tijdens de Tweede Wereldoorlog onteigend en zo mogelijk doorverkocht. De administratie van deze roofpraktijk is vastgelegd in zogenoemde Verkaufsbucher. Na de oorlog volgde rechtsherstel, op een manier die we tegenwoordig als kil en formalistisch beschouwen. Steeds meer gemeenten vragen zich af welke rol hun organisatie in die jaren speelde. Heeft de gemeente zelf panden aangekocht? En zo ja, is daar dan rechtsherstel voor verleend?