De mms, feministisch vernieuwend!?

De middelbare meisjesschool, de mms, roept gemengde gevoelens op. Dat deed het rond 1900 al en dat doet het in 2024 nog steeds. Begonnen als feministische vernieuwing, veranderd in ‘school voor mevrouwen’ en geëindigd als gedateerd schooltype.

In 1949 gingen de eerste meisjes in Schiedam naar een mms. Het gezinsideaal stond toen voorop, en de school was allang niet meer zo feministisch vooruitstrevend. Maar dat betekent nog niet dat Schiedam emancipatoir hopeloos achter liep.

‘Middelbare meisjesschool, kortstondig feministisch vernieuwend’, in: Historisch Jaarboek Schiedam 2023. Thema: Wen er maar aan (Schiedam 2024) 34-47

Passagetheater Schiedam

Historisch Jaarboek Schiedam 2022 staat in het teken van 25 jaar Theater aan de Schie. Ingrid van der Vlis schreef een artikel over een het bejubelde en later verguisde Passagetheater van de stad. Als in 1933 de eerste steen wordt gelegd staat niets een bloeiend bestaan als bioscoop-theater in de weg. Schiedam gaat mee in de vaart der volkeren. Van het legendarische Passagetheater is weinig meer over als het in 1994 wordt afgebroken.

‘Het is de schuld van de Schiedammers’, in: Historisch Jaarboek Schiedam 2022 (Schiedam 2022) 15-27

Het jaarboek is verkrijgbaar bij de Schiedamse boekhandels en het Gemeentearchief Schiedam

Fout! Meewerken met de bezetter tijdens de Tweede Wereldoorlog

Zeker 555 Schiedammers hossen op 5 mei 1945 niet mee in de feestvierende menigte. Zij wachten angstig hun lot af, want zij hebben – om welke reden dan ook – tijdens de oorlog op het verkeerde paard gewed. Hun namen staan genoteerd in schriftjes die door het verzet werden bijgehouden. Aan de hand van deze lijsten schreef Ingrid van der Vlis een artikel in het Historisch Jaarboek Schiedam 2019, verkrijgbaar bij het gemeentearchief en de Schiedamse boekhandels.

‘Fout…! Meewerken met de bezetter – collaboratie tijdens de Tweede Wereldoorlog’, in: Historisch Jaarboek Schiedam 2019 (Schiedam 2020)

Schiedamse strijd

In 2019 is het honderd jaar geleden dat Schiedamse dames voor vrouwenkiesrecht streden. Schiedamse socialisten ijverden tegelijkertijd voor algemeen kiesrecht. Dat deze twee partijen niet direct samenwerkten, laat Ingrid van der Vlis zien in het artikel ‘Honderd jaar algemeen- en vrouwenkiesrecht’ in Historisch Jaarboek Schiedam 2018.

Voor 24,68 euro te koop bij Gemeentearchief Schiedam.

Referendum in 1952

Een referendum als moderne oplossing voor politieke besluitvorming? De inwoners van Delft en Bolsward doen in 1952 al aan een referendum mee. Niet voor een lokaal onderonsje, maar om te stemmen over vergaande Europese samenwerking. In cultuurhistorisch magazine Delf (2018, nummer 3) schrijft Ingrid van der Vlis over de lokale trots die dit referendum in Delft teweegbracht: ‘De hele wereld kijkt naar u!’

1001 Vrouwen uit de Nederlandse geschiedenis

Op 14 februari 2013 verscheen het standaardwerk 1001 Vrouwen uit de Nederlandse geschiedenis onder redactie van Els Kloek. De dames waren ooit beroemd of berucht, nu zijn ze meestal zo goed als vergeten. Ten onrechte, want hun levensverhalen werpen nieuw licht op het verleden. Ingrid van der Vlis schreef een tiental van deze levensverhalen over dames die zich met armenzorg bezig hielden.

Cornelis Haga in Zweden

Zweden en Nederland hebben 400 jaar diplomatieke betrekkingen. De overeenkomst werd in 1614 getekend. Vier jaar eerder was de Schiedamse regentenzoon Cornelis Haga al in Zweden. Een jonge diplomaat die een hoogoplopend handelsconflict moest oplossen. Haga slaagde daar in en zette zichzelf met zijn werk op de kaart. Hij zou korte tijd later als eerste Nederlandse ambassadeur naar Istanbul afreizen.

In tijdschrift Musis verscheen in juli 2014 een artikel over de reis van Cornelis Haga naar Zweden.

Referendum in 1952

Een referendum als moderne oplossing voor politieke besluitvorming? De inwoners van Delft en Bolsward doen in 1952 al aan een referendum mee. Niet voor een lokaal onderonsje, maar om te stemmen over vergaande Europese samenwerking. In cultuurhistorisch magazine Delf (2018, nummer 3) schrijft Ingrid van der Vlis over de lokale trots die dit referendum in Delft teweegbracht: ‘De hele wereld kijkt naar u!’

Migrantenkerk

Duitse arbeiders stichtten in Schiedam in de achttiende eeuw hun eigen lutherse kerk. Voor het Historisch Jaarboek Schiedam 2017 schrijft Ingrid van der Vlis een artikel over deze kleine maar opvallende gemeente. Van een bescheiden migrantenkerk ontwikkelde de lutherse gemeente zich tot de derde kerk van de stad. Ontzuiling en ontkerkelijking leidden tot het einde van de zelfstandige gemeente, die in 2017 de kerk De Vaste Burg verliet.

Tuighuis

Het Armamentarium in Delft dateert uit 1602 en heeft vele functies – en namen – gehad. Gebouwd als wapenopslag kreeg het complex in 1945 tijdelijk een nieuwe bestemming: als gevangenis voor ‘foute’ Delftenaren, in de volksmond beter bekend als het “Tuighuis”. In het hele land verrezen dergelijke interneringskampen. Het Delftse kamp bleef in gebruik tot 1948, toen de zuivering vrijwel voltooid was. Het Armamentarium bleef toen geruime tijd leeg staan tot het Legermuseum zich er vestigde, tot 2013. Inmiddels is het complex toe aan weer een nieuwe bestemming met weer een nieuwe naam: het ArsenaalDelft. In de Delft op Zondag een bijdrage over de periode als Interneringskamp Delft.